Pojednostavljena složenost u novome gradu

arhitekt Zhang Lei
projekt Centar za istraživanje životinja Nanjinskog sveučilišta, Nanjing, Kina
napisao Eduard Kögel

PDF Download: Klikni ovdje.
 

Poput svih kineskih gradova, Nanjing ubrzano raste. Zidine koje su se očuvale još iz srednjeg vijeka zatvaraju povijesni grad, smješten između Grimizne planine na zapadu i rijeke Yangtze na istoku. Rijeka je dugo vremena predstavljala prirodnu granicu razvoja. Tek 1993. godine, s ekonomskim boomom, zona ekonomskog razvoja Pukou (PZER) planirana je na drugoj strani Yangtzea. Pet od šesnaest četvornih kilometara PZER-a bili su izgrađeni do 2004. godine. Urbanistički projekt novog razvojnog plana sastoji se od – kao u svim slučajevima novih kineskih projekata – mreže širokih ulica, završenih puno prije nego što je započeto s gradnjom objekata.

 

Industrije u novoj Zoni razvoja usmjerene su na bio-farmaceutiku, hi-tech tekstilnu industriju i elektroniku. Tu su smješteni ured i laboratoriji Istraživačkog centra za životinje, projekt Zhang Leia. Rodio se 1964. godine, netom prije početka Kulturne revolucije 1966. Obrazovanje je skoro doživjelo krah te je ostalo osiromašeno tokom sljedećih godina. Prvi kolegij arhitektonskog obrazovanja u Nanjingu ponovno je pokrenut tek 1978. godine. Zhang Lei upisao se na Tehnološki univerzitet u Nanjingu 1981. i studirao do 1988. godine kada je fakultet preimenovan u Južnoistočni univerzitet. Zahvaljujući istaknutim profesorima u razdoblju od 1930. godine do 1950-ih godina, poput Tong Juna i Yang TIngbaoa, obojice školovanih u SAD-u, fakultet je bio slavan širom Kine. Program koji su uspostavili, a koji je nastavljen i poslije Kineske revolucije, osnivao se na kurikulumu Beaux Artsa. Simetričnost kompozicije i važnost fasade još i danas predstavljaju dva glavna težišta kineskog arhitektonskog obrazovanja. Zhang Lei, nezadovoljan takvom situacijom, odlučuje pohađati poslijediplomski studij na ETH u Zürichu. Nakon povratka u Kinu, 2000. godine postaje profesor na novoosnovanom Arhitektonskom fakultetu Univerziteta u Nanjingu. Iste je godine osnovao Atelier Zhanglei.
 

Pod utjecajem studiranja na ETH u Zürichu, Zhang Lei je razvio logičan, funkcionalan te pojednostavljen arhitektonski jezik, baziran na običnim materijalima dostupnim na gradilištima. Njegove su zgrade uvijek organizirane u stroge volumene od materijala poput betona, opeke, žbuke i drveta. Centar za istraživanje životinja može se smatrati prekretnicom Zhangovog arhitektonskog razvoja. Organizacija prostora je složena, integrira unutarnja i vanjska patija s hodnicima, u svrhu stvaranja kreativnog ugođaja za znanstvenike istraživače.

 

Svaki dio dvoetažne zgrade posjeduje vlastitu logiku otvora. Doimaju se kao apstraktni uzorci, na taj način osporavajući ono što predstavlja najvažniju stranu zgrade.

 

Elementi zidova s kvadratnim otvorima i patija na prvome katu oblikuju jedinice jasne strukture u okviru tlocrta kata. Izravnoj te racionalnoj organizaciji funkcionalnih dijelova suprotstavlja se raspodjela zajedničkih prostora komunikacije. Ne samo patija prvoga kata već i dvorišta prizemlja te široki hodnici interijera stvaraju prostore za neformalne sastanke. Zhang Leiju organizacija zgrade je poput racionalnog drevnog kineskog grada sa svojim prostorima organskog pejzaža skrivenim iza zidina. Čitamo li zgradu na taj način, vanjski prostori i prolazi postaju slobodna kreativna zona.
 

Sivkasto-bijelom žbukom zidova kompleks se stapa s magličastim nebom Nanjinga. Samo jednokrake stepenice i pod vanjskih patija u drvetu, pružaju kontrast zidovima. Ostakljenje strukturirano šprljcima nalik je dekoraciji u drugom sloju. Neki su dijelovi potpuno ostakljeni prema dvorištu koje je okruženo zidovima. Kontrolom prostora i odnosima između različitih dijelova, stvorena je sredina koja potiče međusobne društvene povezanosti.

 

Trodimenzionalna slagalica od volumena zgrade stvara mirnu atmosferu s ponekim iritantnim detaljem: zid duž hodnika strukturiran je trima malim kvadratnim otvorima, raspoređenim jedan povrh drugoga, iako iza zida postoje samo dva nivoa; ili fasada koja zatvara jedno od dvorišta u prizemlju, uvučena je unatrag, s redom kvadratičnih stupova koji prelaze u zid prvog kata. Ovi skoro nadrealistički elementi dodaju element lakoće tehničkoj zgradi.