arhitektica Kazuyo Sejima
projekt Stanovi Okurayama, Yokohama, Kanagawa, Japan
napiso Alan Kostrenčić

 

Okurayama apartmani u Yokohami jasno nastavljaju njenu uvijek prisutnu ideju vaporizacije, dematerijalizacije arhitekture. Reduciranje debljine materijala, koja svojom „tankoćom“ ide ka transparenciji do svog metaforičkog „nestajanja“, a koja je nasljeđe iz tradicionalnih japanskih pregrada - fusuma , u ovom slučaju biva primijenjeno na sam materijalitet arhitekture – na prostor i volumen. Zgrada se sastoji od devet dvoetažnih ili troetažnih stambenih jedinica veličine svega 50 m². Ni jedna stambena jedinica unutar sebe nema ni jedan pregradni zid, a diferencijacija pojedinih „prostorija“ postignuta je vertikalnom raščlambom (različite etaže) ili sužavanjem razmaka između zidova na kontaktima između prostora koji bi u konvencionalnoj kući bile prostorije. Taj istovremeni kontinuitet (nepostojanje pregrada) i diskontinuitet („izlomljenost“ po etažama) u prostornoj organizaciji imanentan je japanskom konceptu Ma , koji bi se grubo mogao prevesti kao mjesto, prostor ili pauza, interval. Međutim dok se prostor, kao praznina između objekata, u japanskom jeziku označava riječju Mu , Ma se odnosi na prostor ne više praznine, već na mjesto kontakta ili prelaska. Upravo to mjesto kontakta ili kontinuiteta i diskontinuiteta između prostora (objekta) i promatrača, korisnika (subjekta) izvorno je mjesto fokusa Sejimine arhitekture. Prividno formalna gesta redukcije i minimalizma, nastojanje da se materijalno u arhitekturi devaporizira, nije tek redukcionistička gesta kao krajnji ekstrem modernizma, već je samo sredstvo kojem je krajnji cilj postići nestajanje opažajnog prostora njegovom transformacijom u čisti doživljaj. Ako je arhitektura odnos između ovojnice i praznog prostora kojeg ona formira, a kroz percepciju promatrača, onda je arhitektura Sejime sublimirana do krajnjih granica u kojoj ostaje samo percepcija i u konačnici doživljaj.